Trang chủ / Dược Liệu / Xạ Can: Công Dụng, Tác Dụng Chữa Ho Hiệu Quả
viên ngậm xạ can, siro xạ can của công ty cổ phần dược phẩm diva

Xạ Can: Công Dụng, Tác Dụng Chữa Ho Hiệu Quả

Rate this post

Xạ Can: Công Dụng, Tác Dụng Chữa Ho Hiệu Quả. Tên tiếng Việt: Rẻ quạt, Xạ can, Lưỡi đồng. Công dụng: Viêm họng, ho, sưng Amygdal, sưng vú, tắc tia sữa, đại tiện không thông, đau bụng kinh (Thân rễ).

A. Mô tả cây giới thiệu về cây xạ can chữa ho

Xạ can là một loại cỏ sống dai, có thân rễ mọc bò. Thân có lá mọc thẳng đứng, có thể cao tới 1m. Lá hình mác, hơi có bẹ, dài 20-40cm, rộng 15-20cm. Cụm hoa dài 20-40cm, cuống gầy mềm. Hoa có cuống, bao hoa có 6 cánh màu vàng cam đỏ, điểm những đốm tía. Quả nang hình trứng, có 3 van, dài 23-25mm, hạt xanh đen, hình cầu bóng, đường kính 5mm.

B. Phân bố, thu hái và chế biến

Mọc hoang khắp nơi ở Việt Nam. Có khi được trồng làm cảnh. Ngoài ra, còn mọc ở Trung Quốc, Nhật Bản, Philippin.
Đào rễ và thân rễ vào mùa xuân hoạc mùa thu. Rửa sạch, cắt bỏ rễ con phơi hay sấy khô, khi dùng, ngâm nước gạo một hai ngày cho mềm, thái mỏng phơi hay sấy khô mà dùng dần.

C. Thành phần hoá học

Trong xạ can, người ta đã chiết ra được một chất glucozit gọi là belamcandin C24H24O12 và tectoridin C22H22O11. Có tác giả còn tìm thấy một glucozit khác gọi là iridin C24H28O4và shekanin (xạ can tố) với hiệu suất 0,05%. Belamcandin thuỷ phân sẽ cho glucoza và belamcangenin. Tectoridin thuỷ phân sẽ cho glucoza và tectorigenin (có tinh thể hình phiến, độ chảy 227-230°C)

D.Công dụng và liều dùng

Theo tài liệu cổ, xạ can có vị đắng, tính hàn, hơi độc, vào hai kinh can và phế. Có tác dụng thanh hỏa, giải độc, tán huyết, tiêu đờm. Dùng chữa yết hầu sưng đau, đờm nghẽn ở cổ họng. Phàm người tỳ vị hư hàn không dùng được.

Xạ can còn là một vị thuốc dùng trong phạm vi nhân dân.

Chủ yếu làm thuốc chữa viêm cổ họng, vùng amiđan bị sưng mủ, đau cổ. Nói chung xạ can được coi là một vị thuốc quý chữa mọi bệnh về cổ họng.

Ngoài ra còn là một vị thuốc chữa sốt, đại tiểu tiện không thông, sưng vú tắc tia sữa, chữa kinh nguyệt đau đớn, thuốc lọc máu. Có nơi còn dùng chữa rắn cắn: Nhai nuốt lấy nước, bã đắp lên nơi rắn cắn.

Ngày dùng 3-6g dưới dạng thuốc sắc. Hoặc giã củ tươi 10-20g với vài hạt muối, vắt lấy nước, ngậm nuốt dần. Bã đắp ở ngoài.

Đơn thuốc có xạ can

Bài thuốc chữa tắc cổ họng: Xạ can 4g, hoàng cầm 2g, sinh cam thảo 2g, cát cánh 2g. Các vị tán nhỏ, dùng nước lã đun sôi để nguội mà chiêu thuốc. Bài thuốc này có tên là “đoạt mệnh tán” nghĩa là cướp lại tính mệnh đã nguy cấp.

Ôn phế hóa đàm, chỉ khái, định suyễn: Xạ can 12 g, Ma hoàng 12 g, Tử uyển 12 g, Khoản đông hoa 12 g, Sinh khương 12 g, Bán hạ 12 g, Tế tân 4 g, Ngũ vị tử 6 g, Đại táo 3 quả.Sắc nước chia 3 lần uống trong ngày.

Bài thuốc chữa các triệu chứng báng bụng to, nước óc ách, da đen xạm: Xạ can tươi, giã nhỏ, vắt lấy nước uống, hễ thấy lợi tiểu tiện thì thôi.

Các bài thuốc khác từ cây xạ can

Theo sách Sổ tay cây thuốc và vị thuốc đông y – Lê Đình Sáng – Trường Đại Học Y Khoa Hà Nội, bạn có thể tham khảo bài thuốc sau đây:

Trị ho khò khè: Xạ can: 13 củ, Ma hoàng: 120g, Tế tân, Khoản đông hoa đều 90g, Ngũ vị tử ½ thăng, Đại táo: 7 trái, Bán hạ (chế). Sắc Ma hoàng với 1 đấu 2 thăng nước cho sôi, vớt bỏ bọt, cho các vị kia vào nấu còn 3 thăng, chia làm 3 lần, uống ấm (Xạ Can Ma Hoàng Thang – Kim Quỹ Yếu Lược).

Trị họng sưng đau: Xạ can, thái ra, mỗi lần dùng 20g, sắc với 1,5 chén nước còn 8 phân, bỏ bã, cho ít mật vào, uống (Xạ Can Thang – Thánh Tế Tổng Lục).

Trị họng sưng đau, ăn uống khó: Xạ can (tươi) 160g, Mỡ heo 160g. Nấu cho gần khô, bỏ bã. Mỗi lần ngậm 1 viên bằng trái táo, dần dần là khỏi (Tụ Trân phương).

Trị họng sưng đau, ăn uống không thông: Xạ Can: 4g, Hoàng cầm, Cam thảo (sống), Cát cánh đều 2g. Tán bột, hoà với nước mát uống hết là khỏi (Đoạt Mệnh Tán – Giản Tiện phương).

Trị ho có khí nghịch lên, cổ họng có nước

Chuẩn bị: 13 củ xạ can, 120g ma hoàng, 120g sinh khương, 90g khoản đông hoa, 90g tế tân, 90g tuer uyển, 7 quả đại táo, nửa lít ngũ vị tử, 1 lượng bán hạ vừa đủ.
Cho ma hoàng vào nấu với 2 lít nước, vớt bọt rồi cho các vị thuốc còn lại vào nấu sôi lên là có thể dùng được.
Chia ra uống 3 lần trong ngày.

Trị thủy cổ, trướng bụng, da xám đen

Dùng xạ can giã lấy nước cốt rồi uống mỗi ngày 1 chén.

Trị ghẻ lở

Chuẩn bị: 80g xạ can, 80g thăng ma. Đem nguyên liệu nấu với 3 chén nước và đùng dể uống, tận dụng phần bã để đắp lên vết thương.

Trị vú sưng

Xạ can phơi khô, tán bột rồi trộn với mật và đắp lên vùng vú bị sưng đau.

Trị bạch hầu

Chuẩn bị nguyên liệu: 3g xạ can, 3g sơn đậu căn, 15g kim ngân hoa, 6g cam thảo. Dùng tất cả nguyên liệu trong 1 thang thuốc, sắc để uống.

Trị quai bị

Lấy 15g rễ xạ can tươi sắc uống 2 lần mỗi ngày

Trị viêm khớp gối

Lấy 90g xạ can ngâm với 500ml rượu trong 1 tuần. Mỗi lần dùng 20ml và uống 2 ngày. Kiên trì các triệu chứng bệnh sẽ cải thiện

Còn rất nhiều bài thuốc sử dụng nguyên liệu là xạ can khác được lưu truyền trong dân gian và có tác dụng khá tốt trong điều trị nhiều bệnh mà chúng ta hay gặp phải.

Kiêng kị khi sử dụng xạ can

Tuy có tác dụng tốt nhưng cũng có thể gây ra tác dụng phụ, chính vì vậy bạn nên chú ý một vài điều kiêng kị như sau:

Không được sử dụng trong thời gian dài sẽ khiến cho cơ thể hết sức mệt mỏi, dễ bị tiêu chảy.

Người dùng có thể trạng yếu, tạng hàn, khí huyết hư thì không nên sử dụng.

Không dùng có phụ nữ có thai, người đang có vấn đề về can Tỳ, đi tiêu lỏng…

Xạ can có rất nhiều công dụng đối với sức khỏe nhưng cũng rất nguy hiểm nếu không sử dụng đúng cách. Chính vì vậy nếu có ý định dùng nguyên liệu này, bạn hãy tìm hiểu thật kĩ. Nếu có bất cứ thắc mắc nào về việc sử dụng thì nên tham khảo trực tiếp thông tin từ những người có chuyên môn, tránh tình trạng không hiểu biết mà sử dụng bừa bãi.

Bạn có thể tham khảo thêm thực phẩm bảo vệ sức khỏe Viên Ngậm Xạ Can & Siro Xạ Can sử dụng dược liệu cây xạ can và 1 số dược liệu quý làm nguyên liệu sản xuất sản phẩm giúp giảm ho, giảm đau họng, ngứa rát hong…

Để lại một bình luận

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *