Những Chú Ý Khi Chăm Sóc Trẻ Sơ Sinh – Bí Quyết Vàng Chăm Sóc Trẻ
Chăm sóc trẻ sơ sinh là việc làm đòi hỏi sự tỷ mỉ và cẩn thận của người mẹ. Nhất là trong những tuần đầu tiên, khi mẹ còn vụng về, lóng ngóng, đây là lúc mẹ cần nhiều lời khuyên nhất về những kỹ năng cơ bản để chăm sóc bé yêu. Không gì hạnh phúc hơn khi nhìn thấy gương mặt bé yêu xinh xắn cùng đôi mắt to tròn đang nhìn khắp xung quanh để tìm hiểu về thế giới mới. Trong niềm vui vỡ òa, đây là lúc cha mẹ bước qua một chặng đường mới vất vả hơn vì công việc chăm sóc trẻ sơ sinh không hề đơn giản như bạn nghĩ. Trong giai đoạn này trẻ cần có sự chăm sóc đặc biệt chu đáo, tỉ mỉ và cẩn thận.
Những đồ dùng cần thiết cho chăm sóc trẻ sơ sinh
Sản phẩm hỗ trợ bú sữa
Bỉm, tã trẻ em
Đồ tắm và đồ ngủ : bồn tắm cho trẻ, khăn lau, khăn tắm, dầu gội đầu , sữa tắm dành riêng cho trẻ
Quần áo trẻ em : chăn quấn, quần áo, bao tay và vài đôi tất cho trẻ
Đồ chơi cho trẻ : Những loại đồ chơi phát ra tiếng động kích thích trẻ
Cách chăm sóc da của trẻ sơ sinh
Da em bé rất mỏng và nhạy cảm nên ba mẹ cần chú ý và chăm sóc một cách cẩn thận. Vài phút đầu sau khi sinh, da của bé có màu xanh nhưng sau đó màu sắc cơ thể bé chuyển từ xanh sang hồng hào. Bắt đầu từ ngày thứ 2 hoặc thứ 3, trẻ có hiện tượng vàng da sinh lý và đạt đỉnh điểm vào ngày thứ 3, thứ 4 nhưng sau đó sẽ giảm dần.
Khi ra đời, cơ thể bé được bao bọc bởi lớp chất “gây”, giúp giữ nhiệt và bảo vệ da cho trẻ. Do vậy mà ngay sau khi sinh, mẹ không nên tắm sạch lớp chất “gây” ấy. Nhưng sau khoảng 24 – 48 tiếng, trẻ phải được tắm sạch mỗi ngày do lúc này lớp chất “gây” lại là môi trường thuận lợi cho vi khuẩn phát triển. Đặc biệt là trong khâu vệ sinh mẹ cần tiến hành cẩn thận để bảo vệ bé khỏi hăm tã.
Bên cạnh đó mẹ nên kiểm tra các khiếm khuyết trên da. Ví dụ như các vết bớt, được hình thành sau khi sinh hoặc phát triển sau này, để mẹ có cách xóa chúng đi sớm cho trẻ.
Chăm sóc giấc ngủ cho trẻ sơ sinh
Thời gian ngủ trung bình của trẻ sơ sinh là 18 – 20 giờ mỗi ngày. Mẹ cần đặc biệt quan tâm đến giấc ngủ của trẻ vì nó đóng vai trò rất quan trọng trong quá trình phát triển của trẻ nhỏ.
Trước tiên mẹ cần phải để ý đến tư thế nằm ngủ của trẻ, đặt bé nằm ngửa là tư thế ngủ tốt nhất dành cho bé. Bắt đầu từ tháng thứ 6, trẻ đã có thể lật nghiêng qua một bên hay nhổm đầu, ba mẹ đừng lo lắng khi thấy bé xoay người khi ngủ, điều đó chứng tỏ bé đã có đủ sức khỏe để lựa chọn một tư thế ngủ tốt nhất cho mình.
Nhiều gia đình thường hay rung lắc nhằm giúp bé dễ ngủ hơn nhưng cần hạn chế vì hành động này sẽ khiến não của bé dễ bị tổn thương.
Nhiệt độ trong phòng bé nên giữ trên 26 độ C là tốt nhất. Nếu quá nóng, nhiệt độ cơ thể sẽ tăng lên, gây nguy hiểm cho bé. Quá lạnh sẽ làm bé dễ bị cảm lạnh, viêm đường hô hấp. Nên cho bé nằm cạnh mẹ, giúp cho việc theo dõi và cho con bú dễ dàng hơn.
Chăm sóc vệ sinh cho trẻ sơ sinh
Tắm là một phần không thể thiếu trong quá trình chăm sóc và nuôi dưỡng bé. Tắm cho bé đúng cách có thể giúp bé cảm thấy thoải mái, dễ chịu và có một giấc ngủ ngon.
Với những bé chưa rụng rốn có thể tắm bằng khăn, dùng khăn nhúng nước sạch và lau toàn thân bé. Đối với bé đã rụng rốn rồi có thể tắm bằng chậu. Không nhất thiết mỗi ngày phải gội đầu cho bé, ngoại trừ khi thời tiết nóng. Khi trời lạnh chỉ nên gội đầu bé 2-3 lần một tuần.
Vệ sinh mũi và tai: Không nên ngoáy bên trong mũi và tai em bé, chỉ cần làm sạch tai bằng cách sử dụng bông gòn thấm nước ngoài tai vì ráy tai là dịch tiết tự nhiên ở ống tai ngoài, có tính khử trùng và bảo vệ màng nhĩ khỏi cát bụi.
Vệ sinh móng tay, chân: Không nên để móng tay, chân bé quá dài, bé sẽ tự cào xước da mình. Thời gian cắt móng tay cho bé là sau khi tắm, lúc này móng tay bé mềm.
Chăm sóc cân nặng của trẻ
Giảm cân là hiện tượng hoàn toàn bình thường trong năm ngày đầu tiên của một đứa trẻ sơ sinh. Vì đây là giai đoạn những chất lỏng dư thừa trong cơ thể bé được tống ra ngoài. Bé giảm số cân không quá 10% trọng lượng sơ sinh của mình. Nhưng mẹ yên tâm là bé sẽ lấy lại được cân nặng khi sinh của mình sau 1 – 2 tuần.
Chăm sóc dinh dưỡng cho trẻ
Mẹ nên cho bé bú càng sớm càng tốt để bé có thể nhận được lượng sữa non bổ dưỡng. Nếu mẹ cảm thấy sữa về chậm thì trong vòng 1 giờ đầu sau sinh, mẹ hoàn toàn có thể cho bé bú. Hầu hết trẻ sơ sinh cần được cho bú mỗi 2 – 4 tiếng và khoảng 8 – 12 lần trong ngày. Mẹ cũng lưu ý tư thế bú và cách bú đúng giúp bé hấp thụ được lượng dinh dưỡng cần thiết.
Tiêm phòng cho trẻ sơ sinh
Ngay sau khi sinh vài giờ, việc tiêm phòng 1 – 2 mũi cho bé là vô cùng quan trọng. Bé cần được tiêm bổ sung vitamin K và chủng ngừa viêm gan B. Vitamin K có tác dụng ngăn rối loạn chảy máu (bệnh xuất huyết của trẻ sơ sinh), và chủng ngừa viêm gan B – một chủng ngừa vô cùng quan trọng cho bé.
Giao tiếp với trẻ
Bé thường sẽ nhận ra giọng nói của bạn bởi giọng nói này đã quá quen thuộc với bé trong suốt quãng thời gian vừa rồi. Bạn có thể giao tiếp với bé của bạn bằng giọng nói, thị giác và khứu giác, nụ cười của bạn. Tất cả những thái độ hành động của bạn sẽ được bé tiếp thu và ghi nhận. Mẹ cũng sẽ nhanh chóng nhận thấy được ngôn ngữ cơ thể của bé.
Một số hiện tượng bình thường của trẻ sơ sinh
Mẹ sẽ thường thấy bé hay bị giật mình, ngay cả khi bé đang nằm trong phòng yên tĩnh hoặc có tiếng ồn.
Hiện tượng dính mắt khá phổ biến ở trẻ sơ sinh, nguyên nhân phổ biến nhất là do ống dẫn nước mắt của bé đang bắt đầu đi vào hoạt động. Việc cần làm của bạn lúc này là hãy làm sạch và mát-xa nhẹ nhàng cho bé. Nhưng tốt hơn cả là bạn cần đưa bé tới bác sĩ để thăm khám.
Nếu mặt bé có dấu hiệu sưng, bao gồm cả mí mắt hoặc bé bị thâm tím do dụng cụ khi tiến hành lấy thai thì các thì mẹ yên tâm vì hiện tượng này sẽ nhanh chóng hết đi trong vài ngày đầu tiên.
Chăm sóc trẻ sơ sinh đúng cách trong việc thay tã lót
Nhiều chị em nghĩ rằng công việc thay tã lót cho bé cực kỳ đơn giản, tuy nhiên khi thực hiện chị em sẽ thấy sự khó khăn và lúng túng như thế nào. Trong khi đó việc thay tã lót cho bé là công việc bạn phải thực hiện hằng ngày, thậm chí hằng giờ do bé tiểu tiện nhiều lần. Để trở thành một ông bố bà mẹ đảm đang, giữ cho bé yêu của mình luôn khô thoáng, sạch sẽ để bé không cảm thấy khó chịu, bạn cần phải thực hiện một số công việc chăm sóc trẻ sơ sinh sau đây:
Kiểm tra tã lót của bé thường xuyên: Bé sơ sinh thường đi tè rất nhiều lần trong ngày vì thế khoảng thời gian để bạn kiểm tra tã lót của bé là 2-3 giờ/lần để thay tã kịp thời cho bé. Hãy thay tả bẩn cho bé càng sớm càng tốt nếu không sẽ gây kích ứng da của bé, đây là cách chăm sóc trẻ sơ sinh cần thiết nhất.
Thay tã cho bé: Các công đoạn thay tã cho bé phải thật tỉ mỉ và cẩn thận
– Trước khi thay tã cho bé bạn phải rửa tay sạch sẽ và lau khô.
– Dùng bông gòn hoặc khăn mềm nhúng nước ấm lau sạch vùng dưới của bé theo hướng từ trên xuống dưới. Các động tác lau nên thực hiện nhẹ nhàng, tránh làm bé bị trầy xước da.
– Đặt tã sạch phía dưới người bé sau cho tã nằm ngang lưng bé. Kéo phần tã phía trước về phía bụng bé, gấp đầu tã gọn gàng không để tã không chạm vào cuống rốn của bé, dán phần cạp ở hai bên sao cho tã ôm vừa khít vùng hông của bé. Và chắc chắn rằng, phần tã giữa hai chân bé đủ rộng để bé cảm thấy thoải mái nhất.
– Nên lựa chọn loại tã phù hợp, dùng các loại tã mềm mịn, có độ thấm cao, giúp mông bé luôn khô thoáng, thoải mái và chống hăm tã.
Những cách chăm sóc trẻ sơ sinh ở trên sẽ giúp bạn thực hiện công việc thay tã lót cho bé trở nên đơn giản, dễ dàng hơn.
Chăm sóc trẻ sơ sinh cho rốn của bé
Phần rốn của trẻ sơ sinh rất nhạy cảm nên cần được chăm sóc và bảo vệ tốt nhất. Nếu chị em thực hiện không đúng cách phần rốn của bé dễ bị nhiễm trùng như chảy máu, viêm mủ,… gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Khi chăm sóc trẻ sơ sinh cho phần rốn của bé, chị em cần lưu ý những điều sau:
– Thay băng và vệ sinh rốn cho bé ít nhất 1 lần/ngày. Các thao tác phải thật nhẹ nhàng, tỉ mỉ và phải rửa tay thật sạch khi khi chăm sóc rốn cho bé.
– Khi rốn của bé chưa khô và rụng bạn nên dùng tã che hờ phần rốn, không để bất cứ thứ gì có thể va chạm đến phần rốn của bé.
– Khi tắm cho bé, tránh làm ướt vùng rốn, phải giữ vùng rốn của bé luôn được khô ráo.
– Vệ sinh rốn bắt đầu từ chân rốn lên cuống rốn một cách nhẹ nhàng bằng cồn 70º.
– Không được dùng dầu thơm để thoa lên rốn của bé.
– Nếu phát hiện vùng rốn của bé bị sưng tấy, viêm mủ, chảy nước vàng hoặc có mùi hôi,.. bạn phải đưa bé đến ngay bệnh viện để điều trị kịp thời.
Chăm sóc người mẹ
Người mẹ có khỏe thì em bé mới khỏe mạnh. Do đó thời gian sau khi sinh, việc tự chăm sóc sức khỏe bản thân là rất quan trọng đối với mẹ. Các chuyên gia y tế khuyên các mẹ nên uống thật nhiều nước và thực hiện một chế độ ăn uống lành mạnh. Điều này vừa giúp mẹ nhanh chóng phục hồi sức khỏe vừa giúp bạn có nguồn sữa mẹ dồi dào cho bé.
Tuần đầu tiên, em bé của bạn cần thời gian để thích nghi với cuộc sống, môi trường mới. Mẹ của bé cũng chuẩn bị sẵn tinh thần về việc bạn không thể ăn tùy thích, ngủ tùy thích mà mẹ sẽ phụ thuộc vào thời gian biểu của bé. Bé sẽ chẳng cho bạn ngủ qua đêm đâu, nhất là tuần đầu tiên từ bệnh viện về nhà.
